Terwijl hij praat laat Léon Wijers licht geëmotioneerd af en toe zijn arm zien: “Kijk hier, ik krijg er nog steeds kippenvel van.” Hij vertelt het verhaal achter het kleine schildje aan de Dorpsstraat in Buggenum. Daar wordt feitelijk verteld hoe op 17 augustus een Britse bommenwerper tegen een van de pilaren van de Spoorbrug vloog, waarbij alle vijf bemanningsleden omkwamen. Niet toevallig was het Wijers die het verhaal tot leven bracht.
Het hele verhaal begint eigenlijk met het gegeven dat Wijers’ vader geen bange man was. Terwijl het door de Duitse bezetter streng verboden was, ging hij ’s nachts in het donkere oorlogsjaar toch langs de Maas proberen een visje te verschalken. “En zo werd hij getuige van de crash. Boven Roermond waren luchtgevechten aan de gang tussen Duitse nachtjagers en de Britse bommenwerpers die op weg waren om Keulen te bombarderen. De Britse bommenwerper werd daarbij ook getroffen. Getuigen hebben nog gezien dat de bemanning probeerde de brand aan boord te blussen en uit alle macht het toestel in de lucht wilde houden.”
We vieren onze vrijheid en herdenken de doden op 4 en 5 mei. VML Nieuws bezocht in aanloop daarnaartoe een aantal monumenten in onze regio die daaraan herinneren. Wie waren de mensen? En wat is er gebeurd dat we ons na al die jaren moeten blijven herinneren?
Overlevingsstand
De lichamen van de piepjonge piloten werden geborgen en verder ging iedereen met zijn leven. Nederland was bezet en stond in de eigen overlevingsstand. Geen gelegenheid dus om je eens flink te verdiepen in de achtergrond van de vliegtuigbemanning. Maar eind jaren 60 werd de Maas bij Buggenum tijdelijk drooggelegd. “Dat was voor mijn vader aanleiding om toch eens te gaan kijken of er nog iets was van het vliegtuigwrak. Hij vond delen terug, maar vooral drie id-plaatjes van vliegtuigonderdelen. Die werden uiteindelijk voor mij heel belangrijk, want ze zetten me verder op een spoor”, vertelt Léon Wijers.
Een jongeman die maar 24 jaar is geworden en hij was zelfs nog de oudste aan boord. Dat raakte mij allemaal echt.
Brief
De id-plaatjes verdwenen aanvankelijk in een la om daar heel lang niet uit te komen. Pas toen Wijers’ moeder overleed en de id’s tevoorschijn kwamen, besloot hij twee jaar geleden onderzoek te gaan doen. Hij kende het verhaal van de bommenwerper feitelijk al uit eerste hand. Léon Wijers benaderde meerdere Britse instanties en media en na lange tijd reageerde een achterneef van bemanningslid Arthur Brown. “Dat contact intensiveerde snel. Ik kreeg foto’s en een brief van de RAF waarin Arthur’s overlijden werd meegedeeld. Voor hen was hij echt nog iemand. Hij werd zo ook voor mij een persoon. Een jongeman die maar 24 jaar is geworden en hij was zelfs nog de oudste aan boord. Dat raakte mij allemaal echt.”
Emotioneel
Vorig jaar kwam het echtpaar Brown naar Buggenum om daar letterlijk de crashsite te bezoeken. “Hier bij het monumentje bogen ze diep, als eerbetoon aan hun familielid. Later zijn we zelfs nog met een boot naar de pilaar gegaan. Het hele aangezicht van de situatie is door het voortbestaan van de brug feitelijk nog hetzelfde. Je ziet wat zij als laatste hebben gezien. Op de Maas hebben de Browns nog een krans in het water gelegd. Het was allemaal heel emotioneel.”
Tekst gaat verder onder de foto
Léon Wijers kijkt met een goed gevoel terug op het hele verhaal. “Het is een eerbetoon aan die jongens. Ik heb nog geprobeerd meer te doen, maar dat is niet gelukt. Maar Arthur Brown is in ieder geval een persoon geworden, iemand die zijn jonge leven heeft geofferd voor onze vrijheid.”
